Dagblad van het Noorden, 14 februari 2015

Co-productie met Maaike Wind

Anonieme rotzak op Twitter. Wereldverbeteraar vol principes. Levensgenieter. Broccoliboer met een trekker. Driekus Vierkant is het allemaal. Bijna niemand weet wie er schuilgaat achter het parodieaccount op Twitter. Dagblad van het Noorden sprak met de zowel geliefde als verguisde Driekus over aardbevingen, falende politici, vrouwen, whisky en meer.

Neem nou de aardbevingen, en die vele miljarden die de NAM met de gaswinning in Groningen verdient. Dat kan toch niet zo? En als de politiek het Noorden dan ook nog in de steek laat, dan knapt Driekus het zelf wel op. ,,Wij hebben Den Haag niet nodig. Den Haag óns wel.’’

Driekus Vierkant. Het twitterfenomeen timmert sinds kort aan de weg met Ga Anders Stemmen (GAS), een protestbeweging die hij met een groep vrienden heeft opgezet. Op Twitter en op zijn website roept hij noorderlingen op om bij de verkiezingen in maart vooral niet op de gevestigde orde te stemmen. Die heeft zijn kans gehad en verprutst, aldus Driekus. ,,Stem op een regionale partij. Vernieuwing, die hebben we nodig. Daarmee zal ook vast niet alles goed gaan, maar dan wordt de boel in ieder geval goed opgeschud. Want zo kan het niet langer.’’

Zijn betoog kreeg de afgelopen weken veel steun. Eindelijk iemand die zegt waar het op staat, aldus menigeen. Daadwerkelijk op hem stemmen kan niet, GAS is slechts een actiegroep, geen politieke partij. Driekus is meer van de lompe aanpak. ,,De overheid hoort veiligheid te garanderen, maar nu zie je dat ze die juist ondermijnt. En niemand die er iets aan kan doen. De regionale politici willen wel hoor, maar het lukt ze niet. Dan is er maar één oplossing: Groningen moet zelfstandig. Laat die noordelijke politici nu allemaal uit hun partij stappen. Echt, hou op met die flauwekul. Stap eruit en los het daarna samen op.’’

Aan de stok

Het zijn enerverende weken voor DriekusVierkant. Niet alleen maakte zijn manifest tegen de gaswinning flink wat los, ook kreeg de anonieme twitteraar het aan de stok met Peter den Oudsten, de nieuwe burgemeester van Goningen. Driekus, meester in het beheren van parodieaccounts van politici, slingerde al een paar minuten na het bekendmaken van de naam van de nieuwe burgervader een parodieaccount de lucht in. Den Oudsten kondigde onlangs aan te willen onderzoeken of parodieaccounts juridisch kunnen worden aangepakt. Maar wie ís die Driekus Vierkant nu eigenlijk?

Wie hem volgt op Twitter ziet al snel dat Driekus van trekkers houdt. Hij houdt ook van klompen. En van Lagavulin, die single malt whisky van het Schotse eiland Islay. Van Kiel-Windeweer houdt hij ook. Driekus houdt niet van broccoli – best onhandig, voor een broccoliboer. En hij houdt zéker niet van onrecht. Als hij een misstand ruikt, dan wordt hij obstinaat en gaat hij bloggen. En plagen. Want daar houdt Driekus Vierkant wél van.

Driekus heeft dik tweeduizend volgers en dat aantal groeit nog steeds. Hij twittert non-stop, de hele dag door. Een hoop onzin, foto’s van trekkers, van schaars geklede dames. Om vervolgens tussen al het geklier ineens snoeihard toe te slaan met messcherpe analyses. Politie en politici schopt hij tegen schenen. Agenten en ambtenaren blocken hem. Maar dan kennen ze Driekus nog niet. Want die gaat door. Juist dan. Wie Driekus blockt, is de sigaar. Maar wie ís het? Driekus is geen individu maar een collectief, valt op de bijbehorende site te lezen. Negentien man groot. Driekus Vierkant is een parodie op jezelf, een filosoof, maar dan eentje met de klompen in de klei. Creatief, maar dan ongesubsidieerd. Tja. Dat klinkt best aardig, maar veel wijzer worden we er niet van.

Personage

Het begon allemaal als een grap, vertelt Driekus wanneer we hem interviewen in café Der Witz in Groningen. Samen met een groepje vrienden bedacht hij zo’n twee jaar geleden een personage. Driekus Vierkant moest hij heten. Steekwoorden: Lagavulin. Broccoli. Klompen. Trekkers. Kiel-Windeweer. Een account op Twitter was snel gemaakt. In het begin groeide de fanbase slechts gestaag. De laatste maanden, nu Driekus zich ook druk maakt over de gaswinning, gaat het snel. De Driekussen opereren in ploegendiensten. Ze hebben allen hun eigen netwerk, zo kan het dat Driekus bijna overal verstand van heeft en over alles een mening.

Driekus tovert dingen boven water en tipt journalisten: duik hier eens in, kijk daar eens naar. Ook bronnen weten hem te vinden, geregeld lekken ze informatie naar hem. ,,Hier, leef je uit, maar je hebt dit niet van mij.’’ Ook die tipgevers weten vaak niet wie ze voor zich hebben. Speculaties zijn er des te meer. Wethouders worden verdacht. Ondernemers. Een journalist. Meerdere advocaten worden genoemd. Mogelijkheden genoeg. Bewijs ontbreekt. Website GeenStijl zette Driekus op de lijst van vijftig meest heersende twitteraars van 2014 en noemde hem onlangs een held vanwege zijn strijd tegen de verkeersrazzia’s, zoals Driekus de vele controles, regels en belastingen voor automobilisten omschrijft.

De gezette whisky drinkende boer uit Kiel-Windeweer, zoals Driekus zichzelf omschrijft, maakt nogal wat los. Sommigen storen zich aan zijn geklier, anderen vinden het laf dat hij het allemaal anoniem doet. Lang niet iedereen zit te wachten op dit verhaal. Sommigen snappen er niets van. ,,Ga je die herrieschopper nog extra aandacht geven ook?’’ Vooral mannen leveren kritiek. Driekus denkt te weten hoe dat komt. ,,Het is een egodingetje. Driekus is stoer, grappig en krijgt veel aandacht van vrouwen. Mannen willen zelf een beetje Driekus zijn.’’

De Laatste Eisprong

Driekus maakt slachtoffers. Neem café De Drie Uiltjes, of De Laatste Eisprong, zoals Driekus de Groningse kroeg steevast noemt. ,,De beste plek om gemakkelijk vrouwen op te pikken’’, zegt Driekus. Hij noemt ze derdehands vrouwen, gewillige eind-dertigers die nauwelijks nog eisen stellen.

De barman van De Drie Uiltjes baalt van het eeuwige geklier op Twitter en zet de aanval in. Wanted: Beloning (bij mij aan de bar te innen) voor diegene die me vertelt wie @driekusvierkant is (zijn). #anoniemkwaadschaadt #cowboytweet, twitterde hij. Bier zetten op het hoofd van Driekus. Nou, dan weet je dus zeker dat de broccoliboer je nooit meer met rust laat.

Ook politici moeten het ontgelden. Driekus beheert niet alleen de parodieaccount van burgemeester Den Oudsten, maar ook die van tig andere kopstukken. Een account is zo gemaakt, zegt Driekus, en als maar duidelijk is dat het om een parodie gaat, dan is het nog legaal ook. Zijn regel: plagen mag, kapotmaken niet. Zo pestte hij naar hartenlust Jaap Kuin, de Asser wethouder die werd opgepakt met twee niet-betaalde freesjes in zijn jaszak. Zijn allereerste parodieaccount was die van de Groninger wethouder Karin Dekker – de rel rondom haar vertrek was de aanleiding om Driekus in het leven te roepen.

Driekus is verbaasd dat burgemeester Den Oudsten de parodieaccounts wil aanpakken. ,,Zeker zo kort na de aanslagen op Charlie Hebdo in Parijs. Daarover maakte hij zich nog zo druk.’’ Den Oudsten moet maar eens met Dig Istha (voormalig PvdAwethouder in Groningen) gaan praten, stelt Driekus. ,,Die zette ook in op een verbod en kreeg vervolgens heel Twitter over zich heen. Onmiddellijk kwamen er nog veel meer parodieaccounts bij. Bizar vond ik dat. Istha is zelf een enorme spindoctor. Je verwacht toch dat zo iemand zoiets wel snapt.’’

Den Oudsten en Istha vormen een andere generatie, aldus Driekus. ,,Net als Kaj Leers. Met hem had ik ook direct ruzie. Ik zat wat te geinen. Hij werd kwaad. En het enige dat hij toen nog kon bedenken was mij blocken. Nou, dan snap je het dus niet.’’ Den Oudsten krijgt van Driekus nog een kans. ,,Ik denk dat hij best een goede burgemeester kan zijn. Hij is degelijk. Maar we onthouden dit wel. Als hij nog eens iets doms doet, dan halen we dit er weer bij.’’

Voorliegster

Waarom anoniem, klagen critici, schoppen doe je toch met open vizier? Driekus lacht. ,,Zo lang bestuurders, directeuren en andere hoge figuren zich nog achter halve verklaringen, vage regels en communicatiemedewerkers verschuilen, kan het geen kwaad dat zo af en toe wat burgers hetzelfde doen.’’

Wie dan ook een woordvoerder naar voren schuift, krijgt met @voorliegster te maken, de woordvoerder van Driekus. Waarom die ander wel een vertegenwoordiger en hij niet? Menig communicatiemedewerker heeft slapeloze nachten van de broccoliboer. Wie zich geen raad weet met het geklier krijgt het zwaar. Kwaad reageren werkt niet. Negeren evenmin. Iets met olie en vuur. Wat je dan wél moet doen als je Vierkant achter je aan krijgt? Terugplagen. Reageren met humor. Zelfspot. Drie kusjes. Driekus zette zelfs al eens een handleiding voor communicatiemedewerkers online.

Maar lang niet iedereen baalt van Driekus. Fans heeft hij ook, mensen die direct aan hem denken zodra ze een trekker van John Deere zien. Of broccoli. Ze sturen hem privéberichten: geen idee wie je bent, maar ga alsjeblieft door, dit is leuk! Vrouwen werpen zich aan zijn voeten. In zijn privébox op Twitter verschijnen soms zelfs oneerbare voorstellen.

Opvallend: veel rechters snappen het, merkte Driekus tot zijn verbazing. ,,Ik begon ze te plagen en ze pakten het heel leuk op. Rechters hebben humor! Dat was niet de bedoeling”, lacht hij. Hij vermoedt dat ze van zijn lompe aanpak houden. ,,Zelf zijn ze ook van die eigenzinnige figuren die kritisch kijken naar de wereld om hen heen.”

Toch kregen ook de rechters moeite met Driekus’ anonimiteit. Wie weet ben je een crimineel, zeiden ze, als je met ons wilt blijven ouwehoeren, moeten we weten wie je bent. En hup, Driekus organiseerde een uitje, samen met een clubje rechters naar een klompenmuseum. Sindsdien is die rotzak van een Driekus salonfähig onder de rechterlijke macht.

Lompe boer

Want jazeker, achter de lompe ongenuanceerde boer uit Kiel-Windeweer schuilt wel degelijk een geëngageerde burger. Iemand die inderdaad hulp krijgt van een grote groep Driekussen, een team dat samen een behoorlijke expertise en kennis heeft. Stuk voor stuk noorderlingen die zich oprecht zorgen maken om wat er in hun geliefde Groningen gebeurt.

Neem LifeLines, het langlopende bevolkingsonderzoek van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Volgens Driekus gooit het ziekenhuis de privacy van de ruim 167.000 deelnemers te grabbel. Ook maakt hij zich druk over de miljoenen die de provincie Groningen in Aldel stak. En hoe zit het met die enorme hoeveelheid flitspalen langs de N372? Driekus verbaast zich, maakt zich kwaad en zet met twee benen gestrekt de aanval in.

Want schoppen, dat is wat Driekus het beste kan. In zijn jaaroverzicht van 2014 roept hij iedereen op om mee te doen. ,,Wie de echte Driekus is? U komt het gewoon niet te weten. U bent het namelijk zelf. Iedereen is een Driekus. Dus wees een Driekus. Nu.’’

De ontmoeting

Wij willen het weten. We zijn beiden al tijden slachtoffer van het geklier van de onbekende twitteraar en bovendien twee nieuwsgierige journalisten. We hebben het over hem. Zijn het er echt negentien? Dat zal toch niet? Zou het die zijn? Of die? We maken een lijst met mogelijkheden. We strepen af. Maken een plan. Wij gaan Driekus ontmaskeren.

Via Twitter vragen we om een interview, maar Driekus weigert. Hij wil anoniem blijven. Na wat heen en weer geklier gaat hij toch overstag – pas nadat hij bij een gemeenschappelijke kennis heeft gedubbelcheckt dat we te vertrouwen zijn. Hij stemt in met een ontmoeting. Op één voorwaarde: we mogen zijn identiteit niet onthullen.

We gaan akkoord. We ontmoeten hem op festival Noorderzon in het Noorderplantsoen in Groningen. Daaraan gaat een bizar kat-en muisspel vooraf. Hij stuurt ons een foto van zijn schoenen. We rennen als bezetenen het plantsoen door, telefoon met foto in de hand, geobsedeerd turend naar de grond, terwijl we nog net geen poffertjesetende kinderen aan de kant duwen.

Daar! Die schoenen! We kijken omhoog. Daar staat hij. Hij draait zich om. Grijnst. Stelt zich voor. We krijgen spontaan de slappe lach. Voelen ons alsof we zijn ingewijd in een groot geheim en feitelijk is dat ook zo. Slechts een handvol mensen weet wie het brein is achter Driekus Vierkant. Dit is het sinterklaascomplot voor gevorderden.

Wij zijn niet de enigen die geobsedeerd zijn, blijkt al snel als we her en der laten vallen dat wij Driekus hebben ontmoet. Collega’s proberen ons om te kopen. ,,Is hij hier?’’, vragen ze op borrels, terwijl ze onrustig om zich heen kijken. Ze gebruiken het als machtsmiddel. ,,Ik wil je best helpen hoor, maar niet voor niks.’’ Kansloos natuurlijk. Want wij hebben een pact. Een pact met Driekus.

De foto’s bij dit artikel zijn gemaakt door Driekus Vierkant.